PROGRAM ĆWICZEŃ Z HISTOLOGII DLA STUDENTÓW

KIERUNKU WETERYNARYJNEGO

W ROKU AKADEMICKIM 2023/24 SEMESTR II

29.02.2024 Tkanka nabłonkowa. Ogólna charakterystyka i funkcje nabłonków. Klasyfikacja nabłonków i charakterystyka ich poszczególnych typów. Modyfikacje budowy tkanki nabłonkowej w zależności od pełnionej funkcji. Zróżnicowania powierzchni nabłonków: mikrokosmki i migawki, mechanizm ruchu migawek. Połączenia międzykomórkowe. Blaszka podstawna. Gruczoły – typy budowy i wydzielania.

07.03.2024 Tkanka łączna właściwa. Charakterystyka chemiczna i strukturalna substancji międzykomórkowej (włókna i istota podstawowa). Pochodzenie, budowa i czynność komórek tkanki łącznej właściwej: komórki włóknotwórcze, komórki uczestniczące w zjawiskach obronnych (plazmocyty, mastocyty, układ makrofagów). Klasyfikacja i charakterystyka odmian tkanki łącznej. Tkanka tłuszczowa.

14.03.2024 Tkanki łączne podporowe. Chrząstka: charakterystyka substancji międzykomórkowej, terytoria chrzęstne, typy chrzastki, ich własności mechaniczne, odżywianie i wzrost. Elementy składowe kości – substancja międzykomórkowa i komórki: kom. osteogenne, osteoblasty i osteoklasty. Blaszka kostna, organizacja strukturalna i czynnościowa kości gąbczastej i zbitej. Kości pneumatyczne. Kostnienie na podłożu mezenchymatycznym i chrzęstnym. Wymiana poroża jeleniowatych jako specyficzna forma osteogenezy. Wzrost i przebudowa kości. Podstawy procesu biomineralizacji. Budowa stawu.

Krew i hemopoeza. Osocze. Elementy morfotyczne krwi, ich wartości liczbowe, charakterystyka i przystosowanie do funkcji. Znaczenie granulocytów w procesach obronnych. Limfocyty, ogólna charakterystyka. Monocyty. Płytki krwi/trombocyty. Budowa szpiku krwiotwórczego. Hemopoeza: komórki macierzyste, linie rozwojowe i ich charakterystyka.

21.03.2024 Tkanka mięśniowa. Aparat kurczliwy. Klasyfikacja tkanki mięśniowej. Charakterystyka komórek mięśniowych gładkich, włókien mięśniowych szkieletowych i komórek mięśnia sercowego. Podstawy strukturalne i molekularne zjawiska skurczu w mięśniach gładkich i poprzecznie prążkowanych. Struktura sarkomeru, białka kurczliwe, regulatorowe i pomocnicze. Budowa i funkcja kanalików T i siateczki sarkoplazmatycznej. Płytka motoryczna. Organizacja błony mięśniowej gładkiej, mięśnia szkieletowego i mięśnia sercowego wraz z układem przewodzącym. Niemięśniowe komórki kurczliwe.

25-27.03.2024 (termin do ustalenia) Tkanka nerwowa. Pojęcie neuronu i charakterystyka jego wyposażenia cytoplazmatycznego. Klasyfikacja komórek nerwowych. Włókna nerwowe i ich typy. Strukturalne i molekularne podstawy przewodnictwa nerwowego. Budowa i typy synaps, przewodnictwo synaptyczne. Typy i czynność komórek neurogleju. Pień nerwowy (nerw obwodowy). Zwój rdzeniowy. Ośrodkowy układ nerwowy: skład istoty szarej i białej, neuralne komórki macierzyste, organizacja rdzenia kręgowego, kory móżdżku i mózgu.

Bariera krew-mózg.

04.04.2024 Układ naczyniowy. Elementy składowe ściany naczyniowej. Śródbłonek, charakterystyka i funkcje. Mechanizmy transportu substancji i migracji leukocytów przez śródbłonek. Angiogeneza. Budowa kapilarów i ich typy. Prekapilary i postkapilary, regulacja przepływu przez łożysko naczyń włosowatych. Naczynia tętnicze: tętnice typu mięśniowego i sprężystego. Naczynia żylne – różnorodność budowy.

Układ limfatyczny. Tkanka limfoidalna. Organizacja grudki chłonnej. Budowa i czynność węzła chłonnego. Śledziona – organizacja miazgi białej i czerwonej, krążenie śledzionowe. Układ nabłonkowo-limfatyczny grasicy u ssaków i torebki Fabrycjusza u ptaków i ich rola jako centralnych narządów limfatycznych. Tkanka limfoidalna błon śluzowych – migdałki.

11.04.2024 Skóra i twory skórne. Naskórek – keratynocyty i proces rogowacenia, inne komórki obecne w nakórku (melanocyty, komórki Langerhansa i komórki Merkla) i ich funkcje. Organizacja skóry właściwej i tkanki podskórnej. Gruczoły skóry – budowa i mechanizmy wydzielnicze. Korzeń włosa i twory z nim związane. Unaczynienie i unerwienie skóry, typy zakończeń nerwowych i ich rola. Charakterystyka morfologiczna skóry z różnych okolic ciała.

18.04.2024 Układ dokrewny. Przysadka mózgowa: podział na część gruczołową i nerwową, związek morfologiczny i czynnościowy przysadki z podwzgórzem, klasyfikacja komórek części gruczołowej, budowa i czynność części nerwowej.

Tarczyca: ogólna organizacja narządu, struktura pęcherzyka tarczycowego, budowa tworzących go komórek, etapy produkcji hormonów, komórki C. Nadnercze. Kora: podział na warstwy, cechy ultrastrukturalne komórek steroidogennych. Rdzeń: komórki chromochłonne, komórkowe aspekty produkcji katecholamin.

Wysepki trzustkowe – typy komórek, ich charakterystyka ultrastrukturalna i czynnościowa. Przytarczyce – budowa, typy komórek i ich czynność. Szyszynka. System rozsianych komórek dokrewnych (DNES): cechy wspólne, narządowa lokalizacja komórek.

 25.04.2024

Uwaga! Grupy 1, 2, 3 wyjątkowo zaczynają ćwiczenia o godzinie 08.00

Układ pokarmowy cz. I. Jama ustna i gruczoły ślinowe. Błona śluzowa różnych rejonów jamy ustnej. Język – brodawki i kubki smakowe, mechanizm percepcji bodźców smakowych. Małe i duże gruczoły ślinowe – budowa i czynność odcinków wydzielniczych i przewodów wyprowadzających. Różnicowa charakterystyka ślinianek. Ogólna budowa zęba: struktura tkanek zmineralizowanych, miazga zęba, ozębna; zęby brachydontyczne i hipsodontyczne.

Układ pokarmowy cz. III. Duże gruczoły układu pokarmowego. Trzustka – struktura i funkcja części zewnątrzwydzielniczej, charakterystyka odcinka wydzielniczego, komórki gruczołowej i dróg wyprowadzających. Wątroba – organizacja zrazikowa (zrazik w ujęciu klasycznym i czynnościowym). Charakterystyka strukturalna i czynnościowa komórki wątrobowej i jej biegunów. Zatoki wątrobowe i komórki z nimi związane. Krążenie krwi w wątrobie. Wewnątrz- i zewnątrzwątrobowe drogi żółciowe.

09.05.2024 Układ pokarmowy cz. II. Cewa pokarmowa. Ogólna budowa cewy pokarmowej, charakterystyka warstw ściany. Budowa przełyku. Zróżnicowanie budowy żołądka u zwierząt domowych. Organizacja błony śluzowej poszczególnych obszarów żołądka, charakterystyka nabłonka powierzchniowego, gruczołów i ich skład komórkowy. Jelito i jego przystosowanie do funkcji (nabłonek jelitowy, kosmki i krypty jelitowe). Zróżnicowania budowy poszczególnych odcinków jelit. Tkanka limfoidalna cewy pokarmowej. Sploty nerwowe cewy pokarmowej. Komórki dokrewne cewy pokarmowej.(ćwiczenia 3 godz.)

16.05.2024  Układ rozrodczy żeński cz. I. Jajnik – ogólna organizacja, kolejne stadia rozwoju pęcherzyków jajnikowych, organizacja pęcherzyka Graafa. Atrezja pęcherzyków. Powstawanie, budowa i czynność ciałka żółtego, luteoliza i ciałko białawe. Charakterystyka komórek dokrewnych jajnika. Zrąb jajnika. Jajowód: budowa ściany, charakterystyka nabłonka. Macica: endometrium i myometrium, zmiany błony śluzowej macicy w przebiegu cyklu płciowego. Budowa szyjki macicy. Pochwa: budowa ściany, zmiany nabłonka w trakcie cyklu płciowego. Odmienności budowy i funkcji żeńskiego układu rozrodczego u ptaków.

23.05.2024   Układ rozrodczy żeński cz II. Typy łożysk u zwierząt domowych, budowa i funkcja bariery łożyskowej. Typy, budowa i funkcje komórek trofoblastu, komórki doczesnowe. Odmienności budowy łożyska u wybranych zwierząt domowych. Gruczoł mlekowy – ogólna charakterystyka budowy, zmienność zależna od stanu czynnościowego. Struktura odcinka wydzielniczego i komórki wydzielniczej, mechanizmy wydzielania składników mleka, budowa przewodów wyprowadzających.

Układ rozrodczy męski. Jądro – ogólna charakterystyka, budowa kanalika nasiennego. Komórki plemnikotwórcze i spermatogeneza. Budowa plemnika. Komórki Sertolego i ich różnorodne funkcje. Przestrzeń śródmiąższowa jądra: komórki Leydiga. Budowa i czynność dróg wyprowadzających: kanaliki proste, sieć jądra, najądrze i nasieniowód. Budowa i czynność gruczołu krokowego, pęcherzyków nasiennych, gruczołów opuszkowo-cewkowych.

06.06.2024 Układ oddechowy. Drogi oddechowe – nabłonek i jego skład komórkowy, charakterystyka błony śluzowej. Jama nosowa: błona śluzowa obszaru oddechowego, błona śluzowa obszaru węchowego i jej nabłonek – budowa i czynność. Narząd przylemieszowy. Budowa tchawicy, oskrzeli i oskrzelików. Organizacja miąższu płucnego. Pęcherzyk płucny: typy pneumocytów i ich funkcje, bariera powietrze-krew, surfaktant i jego rola. Makrofagi płucne. Charakterystyka układu oddechowego ptaków: drogi oddechowe, budowa płuc, worki powietrzne.

Układ moczowy. Nerka – obszary miąższu. Ogólna charakterystyka nefronu i lokalizacja jego odcinków w obrębie miąższu nerki. Budowa ciałka nerkowego, ultrastruktura i mechanizm działania bariery filtracyjnej. Charakterystyka strukturalna i czynnościowa kolejnych odcinków nefronu. Cewka zbiorcza i jej rola w procesie zagęszczania moczu. Aparat przykłębuszkowy – elementy składowe i ich funkcja. Układ naczyń krwionośnych w nerce. Drogi moczowe: moczowód, pęcherz moczowy i jego adaptacja do zmiennej pojemności.

13.06.2024 Narząd wzroku. Ogólna organizacja gałki ocznej, warstwy ściany. Budowa twardówki i rogówki. Naczyniówka właściwa, struktury związane z akomodacją i adaptacją: ciałko rzęskowe, tęczówka i soczewka. Siatkówka – charakterystyka kolejnych warstw, budowa i czynność fotoreceptorów. Plamka żółta i plamka ślepa. Powieka: spojówka, tarczka i gruczoły.

! Ćwiczenia z histologii odbywają się w Katedrze Histologii ul. Kopernika 7 (II piętro).

! Zaliczenie praktycznej znajomości preparatów – 17.06.2024

! Egzamin teoretyczny – 18.06.2024

! Egzamin poprawkowy – I termin – 24.06.2024 – 25.06.2024

                                                    II termin – od 09.09.2024